Het zijn een van de meest fundamentale beleggingsproducten die er bestaan: obligaties. Wat zijn ze, en wat moeten we er mee? In dit artikel bespreken we wat obligaties precies zijn, waar ze vandaan komen en waarom ze interessant kunnen zijn voor jou.

Uitleg

Een obligatie is een verhandelbaar schuldbewijs dat aangeeft dat een uitgever een bepaald bedrag verschuldigd is aan de geldschieter.

Een obligatie is dus een schuldbewijs. Op dit schuldbewijs staat vastgesteld welk bedrag de geldschieter geleend heeft aan de uitgever van de obligatie. Er staat tevens een rentepercentage op en een looptijd van de obligatie. Deze twee factoren zijn belangrijk omdat dit de reden is dat de geldschieter überhaupt wil lenen aan de uitgever van de obligatie. Het rentepercentage dat op een obligatie vermeld staat, is de rente die er jaarlijks, tenzij anders vermeld, betaald dient te worden aan de geldschieter.

Stel dat de Bedrijf X geld nodig heeft om een nieuwe machine aan te schaffen, maar niet genoeg kapitaal heeft. Een optie voor het bedrijf om kapitaal te krijgen om de machine te kopen is om geld te lenen door middel van obligaties. De machine kost €10.000. Om dit kapitaal bij elkaar te krijgen geeft het bedrijf 100 obligaties uit van elk €100 met een rentepercentage van 3% en een looptijd van 5 jaar.

Deze uitgegeven obligaties worden aangeboden op de vrije markt en iedereen kan ze kopen voor een bedrag van €100. Mark besluit zo’n obligatie te kopen. Hij denkt: Als ik nu €100 betaal, krijg ik elk jaar voor de komende vijf jaar €3 (3% * €100 = €3). Na vijf jaar zal Bedrijf X Mark daarnaast zijn originele kapitaal terug moeten geven. Mark houdt na vijf jaar €115 over, bestaande uit zijn €100 kapitaal, en vijf rentebetalingen van €3.

Natuurlijk zijn er nog veel meer mensen dan alleen Mark. Als het goed loopt verkoopt het bedrijf al zijn 100 obligaties en krijgt daarmee €10.000 kapitaal om de machine te kopen.

Obligaties versus Aandelen

Over het algemeen heeft een gespreide aandelenportefeuille een rendement van 6-7% per jaar. Een obligatieportefeuille heeft een lager rendement van 3-5% per jaar, afhankelijk van het soort obligaties (Staats of bedrijfsobligaties). In een correct functionerende markt heeft een product met een hoger rendement altijd een hoger risico.

Meer over dit onderwerp: Wat zijn aandelen?

Bij obligaties en aandelen is dit ook zo, maar waarom zijn obligaties minder risicovol dan aandelen? Dat gaan we uitleggen door middel van een voorbeeld.

Liquidatie bij faillissement

Bedrijf Y is een concurrent van bedrijf X, genoemd in het vorige voorbeeld. Bedrijf Y is opgeknipt in 100 aandelen die in handen zijn van verscheidene beleggers. Deze beleggers hebben €100 per aandeel betaald.

Bedrijf Y wil een machine kopen van €10.000. Daarnaast wil Bedrijf Y ook nieuwe bureaustoelen en koffiezetautomaten voor zijn medewerkers à €5000. Hierom geeft bedrijf Y 100 obligaties à €150 met een looptijd van 3 jaar en 3% uit om dit te bekostigen.

De obligaties worden succesvol verkocht en Bedrijf Y koopt zijn machine, bureaustoelen en koffiezetautomaten. In de komende twee jaar concurreren bedijf X en bedrijf Y flink met elkaar. Bedrijf X levert net iets betere kwaliteit, en langzaam maar zeker krijgt bedrijf Y minder klanten. Aan het einde van jaar 3 heeft bedrijf Y geen klanten meer en loopt de looptijd van de obligaties af.

Het bedrijf is €15.000 aan de obligatiehouders verschuldigd, maar kan niet betalen. Het bedrijf gaat failliet en wordt geliquideerd. Bij een liquidatie worden alle bezittingen verkocht om schuldeisers en wellicht aandeelhouders te betalen.

Hier blijkt het verschil tussen obligatiehouders en aandeelhouders. Obligatiehouders zijn schuldeisers, aandeelhouders niet. Schuldeisers worden eerst betaald bij liquidatie, als er nog geld over is, gaat dat naar aandeelhouders.

De bezittingen van bedrijf Y leveren bij liquidatie in totaal €10.000 op. Bedrijf Y heeft geen andere schuldeisers dan de obligatiehouders. De obligatiehouders vorderen de €10.000 en krijgen per obligatie €100 van hun €150 terug. De aandeelhouders krijgen niets van hun kapitaal terug.

Het risico voor aandeelhouders is dus groter, omdat ze een grotere kans hebben dat ze bij liquidatie niets van hun investering terug krijgen.

Gebruik van obligaties

Obligaties kunnen interessant zijn voor de meer risicoaverse belegger. Obligaties bieden een lager rendement, maar veelal wel minder risico dan aandelen. Dit kan een goede aanvulling zijn op een aandelenportefeuille.