Het Nederlandse belastingstelsel heeft tal van eigenaardigheden, en het eigenwoningforfait is hier een van. Het eigenwoningforfait is een gevolg van het feit dat onze eigen woning in box 1 (Belastbaar inkomen uit werk en woning) valt.

Normaal valt onroerend goed, zoals een woning, in box 3 (Sparen en beleggen). Echter, een eigen woning valt in box 1, samen met de hypotheek die hierop rust (mits aan een aantal voorwaarden voldaan).

Dit heeft tot gevolg dat u de rente die u betaalt over uw hypotheeklening, in mindering mag brengen op uw inkomsten uit werk. Dit noemen we de hypotheekaftrek. Bij deze hypotheekaftrek komt echter ook de andere zijde van het verhaal kijken: Het eigenwoningforfait.

Wat is het eigenwoningforfait?

Het eigenwoningforfait is vrij vertaald het loon in natura wat iemand geniet door zijn of haar eigen woning. Iemand die een eigen woning bezit met een hypotheek, bouwt vermogen op. Dit in tegenstelling tot iemand die huurt. Die persoon ziet zijn of haar geld nooit meer terug.

Hierom telt de belastingdienst een bedrag bij je inkomsten op welke afhankelijk is van de WOZ-waarde van je woning. Dit noemen we het eigenwoningforfait. Hierdoor worden je inkomsten hoger en compenseert de belastingdienst lichtelijk het voordeel wat je hebt door je eigen woning met vermogensopbouw ten opzichte van iemand die huurt.

Voorbeeld: Merel heeft een huis welke een waarde van €300.000 heeft. Haar inkomsten zijn €60.000 en het eigenwoningforfait voor haar huis bedraagt 1%. Het bedrag wat op Merel’s inkomstenbelasting als inkomsten staat is dus: €60.000 + 1% * €300.000 = €63.000. Over dit bedrag betaalt Merel inkomstenbelasting.

Hoe bereken ik het eigenwoningforfait?

Het eigenwoningforfait is eenvoudig te berekenen. Je neemt de WOZ-waarde van je woning en vermenigvuldigt dit met het eigenwoningforfait percentage. Het bedrag wat hier uitkomt, tel je op bij je inkomsten uit werk.

Het eigenwoningforfaitpercentage is afhankelijk van de WOZ-waarde van je woning. Hij zal voor het overgrote deel van de mensen echter 0,50% zijn.

Onderstaand is een tabel voor de eigenwoningforfaitpercentages per WOZ-waarde in 2021.

Voorbeeld: Bas heeft een woning die momenteel als hij het zou verkopen €400.000 waard is. Door de gemeente is zijn WOZ-waarde op €320.000 gesteld. Hij heeft dit jaar daarnaast €53.000 bruto verdiend door te werken. Om zijn eigenwoningforfait te berekenen past hij de volgende berekening toe: €320.000 * 0,5% = €1.600.

Dit bedrag moet hij optellen bij de €53.000 inkomsten. Uiteindelijk zet hij op zijn inkomstenbelastingaangifte een bedrag neer van €53.000 + €1.600 = €54.600