Het is soms een wirwar van termen in de financiële wereld. Wanneer je erachter bent gekomen wat een fonds of een ETF is, duiken de termen ‘open end fonds’ en ‘closed end fonds’ opeens op. Het is belangrijk om te weten waar je in investeert. Daarom is het dan ook raadzaam om te weten wat het verschil is tussen een open end fonds en een closed end fonds.

Het verschil tussen een open end fonds en een closed end fonds is dat een open end fonds een beleggingsfonds is dat shares kan maken en vernietigen. Het beheert geen vaste hoeveelheid geld en de prijs is perfect in lijn met de bezittingen van het fonds. Closed end fondsen hebben een vaste hoeveel shares en handelen op een prijs conform vraag en aanbod.

Deze definitie roept misschien wel meer vragen op dan dat het uitleg geeft. Maar geen zorgen, want in dit artikel gaan we gaan deze definitie helemaal uitpakken en uitleggen. We behandelen alle kenmerken van een open end fonds en van een closed end fonds en bespreken hiernaast nog wat andere zaken die van belang zijn voor investeerders in zulk soort fondsen.

Fondsen

Voordat we kunnen beginnen met het uitleggen wat het verschil is tussen een open end en closed end fonds moeten we even stilstaan bij wat fondsen nu eigenlijk precies zijn. Een fonds is eigenlijk niets meer dan een mandje waar individuen geld inleggen. Met dit mandje worden dan financiële instrumenten gekocht (Aandelen, obligaties, opties, etc.).

Het mandje wordt omwikkeld met een juridische huls (zoals dat ook gaat met een bedrijf/BV) waardoor het in staat is om shares uit geven. Shares zijn stukjes eigendom van het fonds. Dus een fonds kan zichzelf bijvoorbeeld opknippen in 10 shares waardoor elke share recht geeft op 1/10e van de waarde van het fonds.

Investeerders kunnen deze shares kopen en verkopen om indirect de bezittingen van het fonds (de aandelen, obligaties, etc.) te bezitten als beleggingsobject. Deze shares van een fonds ken je waarschijnlijk wel, dat is bijvoorbeeld namelijk een ETF share.

Dit is het basisprincipe van fondsen. Men legt geld in een mandje, het mandje wordt omwikkeld met een juridische huls en er worden shares uitgegeven.

Uiteraard is dit een simplificatie van de werkelijkheid. Als basis voor wat we verder bespreken over wat open end zijn en wat closed end fondsen zijn is dit een afdoende beschrijving om in je hoofd te houden.

Wat zijn closed end fondsen?

Closed end fondsen zijn fondsen waarbij er een vaste hoeveelheid shares worden uitgegeven bij de uitgifte. Er worden dus op een gegeven moment shares verkocht aan de markt. Met het geld dat dit oplevert worden er aandelen, obligaties of andere complexere financiële producten gekocht.

Omdat er slechts op vaste momenten (vaak zelfs maar 1) shares uitgegeven worden, staat de hoeveelheid geld in beheer vast. Wanneer de shares uitgegeven zijn worden ze handeld op de vrije markt, net zoals aandelen. Vraag en aanbod bepaalt de waarde van de shares. Dit komt omdat de hoeveelheid shares vaststaat en ze op de vrije markt verhandeld worden.

Dat betekent dat de shares minder of meer waard kunnen zijn dan de bezittingen van het fonds. De bezittingen/de waarde van het fonds wordt met technische termen ook wel Net Asset Value (NAV) genoemd.

Voorbeeld: Fonds ‘Zwarte Steen’ heeft bijvoorbeeld 100 miljoen euro aan aandelen Apple en is opgeknipt in 100 shares. Elke share wordt verhandeld op de markt. Op de markt wordt door vraag en aanbod een marktprijs van €1.200.000 bepaald. Het fonds handelt nu op 120% van de waarde van het fonds (NAV).

Closed end fondsen komen minder vaak voor dan open end fondsen en gebruiken vaker geleend geld om rendement te vergroten. De meeste particuliere investeerders zullen zelden in aanraking komen met dit soort fondsen. Zij zullen over het algemeen alleen beleggen in open end fondsen.

Wat zijn open end fondsen?

De meeste fondsen zijn open end fondsen. Wanneer je investeert in ETF’s of direct bij beleggingsfondsen, heb je waarschijnlijk te maken met open end fondsen. Hoewel ze vaker voorkomen, zijn ze wel een stuk ingewikkelder om precies te begrijpen.

Open end fondsen zijn fondsen waarbij het aantal shares niet vast staat. Daarnaast staat het geld dat beheerd wordt door het fonds niet vast. Dat betekent dat er constant shares kunnen worden uitgegeven en en uit circulatie kunnen worden gehaald.

Doordat het mogelijk is om het aantal shares te kunnen vergroten of te kunnen verkleinen door uitgifte en terugname handelen de shares altijd op NAV. Dit betekent dat 1 van de 100 shares altijd 1/100e van de totale waarde van bezittingen van het fonds waard is.

Kopen van open end fonds shares

Wanneer een investeerder een share wil kopen van een open end fonds, wordt er een share gemaakt. Hierdoor kan de investeerder dus te allen tijde geld ‘storten’ in het fonds. Het fonds gebruikt dit gestorte geld dan vervolgens om volgens haar beleggingsdoel/strategie financiële instrumenten te kopen.

Verkopen van open end fonds shares

Wanneer een belegger zijn share wil verkopen, bied hij deze aan bij het fonds. Het fonds geeft hem het geld terug wat een share waard is. In theorie gebeurt dit door het verkopen van de financiële instrumenten die het fonds bezit. Dit heet een ‘redemption’. Echter, vaak heeft het fonds een kleine cashpositie waardoor het investeerders kan betalen die fonds shares willen verkopen. Daarnaast hebben veel open end fondsen ook fondssponsors die dit kopen en verkopen voor het fonds doen.

Open end fondsen zijn dus in staat om de waarde van een share altijd op NAV te houden door de uitgifte en terugname van shares. Ze zijn daarnaast heel flexibel voor de investeerder, omdat men altijd in en uit kan stappen.