Een argument dat zoal aangedragen wordt om niet te investeren op jonge leeftijd luidt als volgt: “Ik ga later een uurloon verdienen dat twee keer zo hoog is, waarom zou ik dan nu investeren?”

Soms spreek ik met anderen over tijdsbesteding van studeren en werken, en de balans hiertussen. Een veel gehoorde uitspraak is dat je tijdens je studententijd, zo ongeveer tussen 20e en 28e, moet investeren in jezelf.

Wat hiermee wordt bedoeld is dat we investeren in ons persoonlijk kapitaal door middel van het opdoen van kennis, netwerken en levenservaring. Hier wordt vaak een studie aan gekoppeld.

Begrijp mij niet verkeerd, studeren, het opdoen van kennis en het vergaren van levenservaring is een van de beste investeringen die men kan maken. Niet alleen uit financieel oogpunt, maar voor het leven op zichzelf.

Toch wordt er in mijn opinie een te eenvoudige weergave gemaakt ten aanzien van het financiële oogpunt. Wat ik hiermee bedoel, zal ik je tonen. In dit artikel zetten we de kosten van investeren in jezelf af tegen de baten.

Het idee achter investeren in jezelf

Om goed te kunnen ontleden waarom er vaak verkeerd naar deze kwestie gekeken wordt, moeten we benaderen wat er nu eigenlijk gezegd wordt als we horen dat we “in onszelf moeten investeren”.

De situatie is als volgt: Hoger opgeleide mensen krijgen beter betaald. Dit komt in essentie omdat hun kennis schaars is, hun kennis enorm gevraagd, of een combinatie van beiden. Volgens de wetten van vraag en aanbod zal het salaris van dit arbeid hoger liggen dan dat van arbeid dat geen scholing vereist.

Duidelijk, lijkt me. Met “investeren in onszelf” wordt dus bedoeld: Je geeft op dit moment ongeschoold werk op om te studeren en je betaalt extra voor je studie. Je geeft dus nu geld uit, zodat je later een hoger salaris kunt verdienen. Oftewijl, je investeert nu geld en tijd, zodat je later meer geld (salaris) hebt.

Omdat dit de facto een investering is, spreken we over “investeren in jezelf”.

Investeren in jezelf versus investeren in de markt

We grijpen even terug op het credo: “Ik investeer nu alleen in mezelf, en niet in de markt, omdat ik later toch twee keer zoveel verdien”.

Laten we bekijken waarom deze simplistische uitspraak vaak voorbijgaat aan de werkelijkheid op twee vlakken, en waarom het juist essentieel is om nu niet alleen in jezelf te investeren, maar ook in de markt op jonge leeftijd. We kijken naar een voorbeeld, waarna de achterliggende redenen volgen.

Niels en Jaap zijn beiden 25 jaar, maar hebben net een wat andere aanpak voor het leven gehad.

In deze vergelijking doen we de volgende aannames: (1) beiden lenen tijdens hun studie hun maandelijkse uitgaven om te leven bij DUO tegen 0% rente. (2) Alles wat ze bijverdienen tijdens de studie wordt geïnvesteerd in de markt, evenals alles na uitgaven tijdens het werken. (3) Beiden begonnen op hun 20e met €100.

Jaap

Jaap is 25 jaar, en heeft 5 jaar lang gestudeerd, iets minder in zichzelf geïnvesteerd, want hij heeft veel gewerkt naast zijn studie. Hierdoor heeft hij nu een minder goede baan dan als hij al zijn tijd in zichzelf geïnvesteerd had. Hij verdiende elk jaar tijdens zijn studie €1.000 euro (netto) per maand bij, en na zijn studie krijg hij een baan die €2.800 bruto betaalt per maand. Laat hier een box 1 berekening op los en het volgende komt er uit: Een belastingdruk van 20,2%, en een bedrag van €2.235,66 netto per maand.

Jaap begint zijn baan met een kapitaal van €71.336

Niels

Niels aan de andere kant, heeft in zijn 5 jaar studeren niet gewerkt, omdat hij geïnvesteerd heeft in zichzelf. Hij haalde doordat hij tijd over had hoge cijfers en heeft goede connecties opgebouwd door tijd te spenderen aan netwerken. Hij krijg door zijn hoge cijfers en netwerk een baan met een maandsalaris van €3.400 bruto. Laat hier een box 1 berekening op los en het volgende komt er uit: Een belastingdruk van 25,0%, en een bedrag van €2550,25 netto per maand

Niels begint zijn baan met een kapitaal van €140.

Zowel Niels als Jaap zijn aan het werk vanaf hun 25e. Ze geven beiden €2.000 van hun salaris uit en investeren de rest. Op hun 55e vergelijken ze hun financiën.

Jaap’s eindkapitaal op 55 jarige leeftijd: €819.019

Niels’ eindkapitaal op 55 jarige leeftijd: €644.265

Hoe kan dit?

Niels heeft meer in zichzelf geïnvesteerd, hij heeft een betere baan en verdient meer. Toch heeft Jaap zo’n €180.000 meer op zijn rekening staan op zijn 55e.

1. Ons belastingstelsel is progressief

Een progressief belastingstelsel houdt in: Zij die meer verdienen, betalen ook meer belasting. Het credo over twee keer zoveel verdienen laat achterwege dat je straks wellicht twee keer zo veel verdient, maar je betaalt straks ook twee keer zoveel belasting over dat verdiende geld, als het niet meer is.

Op het rendement wat je krijgt op een investering in jezelf, moet je fors belasting betalen. Zo betaal je in Nederland over €18.000 inkomen per jaar, 7,8% belasting. Over €36.000 betaal je 21,8% belasting. Dit is bijna een verdrievoudiging in belasting.

In het voorbeeld zagen we al dat Niels een belastingdruk van 25% had, terwijl Jaap een belastingdruk van 20,2% had. Niels verdient weliswaar €600 bruto meer, netto is het maar €315.

2. Compound interest, het rente op rente effect

Wanneer je investeert in de markt in plaats van in jezelf, heeft dit ook rendement. En niet zo’n klein beetje ook. De markt rendeert zo’n 7% per jaar. Lees hier meer over deze claim. Door al vroeg te investeren in de markt in plaats van (alleen maar) in jezelf, realisseer je flinke waardestijgingen met het rente op rente effect.

Jaap heeft 5 jaar lang gebruik gemaakt van dit rente op rente effect toen Niels in zichzelf aan het investeren was. Dit heeft hem uiteindelijk een voorsprong van €70.000 gegeven die uitliep op €200.000 op de leeftijd van 55.

Conclusie en kanttekening

Investeren in jezelf is over het algemeen een goede bezigheid. Laat je echter niet verblinden door het credo: “Investeer in jezelf”. Er zijn ook andere manieren om te investeren.

Je snijdt jezelf wellicht wel voor €200.000 in de vingers als je alleen maar focust op “investeren in jezelf”.

Een kanttekening bij bovenstaand voorbeeld is uiteraard het volgende: Je kan de cijfers zo veranderen dat Niels wel boven Jaap uitkomt. Als Niels een baan van €500 euro meer gescoord had, had hij een hoger vermogen op zijn 55e. In mijn opinie zijn de salarissen wel zo gekozen dat ze een accuraat verschil aangeven tussen iemand die geïnvesteerd heeft in zichzelf d.m.v. hoge cijfers, extra vakken en netwerken, versus iemand die dat niet gedaan heeft.

Het punt van het voorbeeld is dan ook niet dat investeren in jezelf slecht is, maar dit artikel is bedoeld om je een andere visie te bieden op de kosten en baten van investeren in jezelf.

Wat echter ook gezegd moet worden is dit: Dit artikel heeft zich volledig gefocust op de financiële berekeningen. Het leven bestaat echter uit nog meer dan alleen geld en financiële overwegingen. Investeren in jezelf kan je gelukkiger maken, omdat je hierdoor een baan kan bemachtigen die je enorm leuk vindt.

Hiernaast kan een studie doen je als mens enorm verrijken met ervaringen en kennis. Het advies is dan ook niet om dit artikel te pakken en op basis van dit financiële plaatje alles in te delen en te plannen.

Waar het wel voor bedoeld is, is om je een nieuw perspectief te geven op investeren: in jezelf en in de markt.

Veel succes.