Elke belegging kent risico’s, en dit is niet anders bij het beleggen in ETF’s. Beleggen in ETF’s is in veel gevallen minder risicovol dan beleggen in aandelen. Dit komt omdat je spreiding groter is. Maar ETF’s kennen wel een aantal risico’s, en die risico’s van een etf zijn erg handig om te weten. Het is als investeerder goed om bekend te zijn met deze risico’s. Zeker alvorens je begint met investeren in deze financiële producten.

De risico’s van beleggen in ETF’s zijn:

• Marktrisico
• Concentratierisico
• Tegenpartijrisico bij synthetische ETF’s
• Uitlenen van aandelen
• Tracking error
• Liquiditeitsrisico

In dit artikel bekijken we al deze risico’s nader. Hiernaast leggen we uit wat ze precies inhouden, zodat jij de beste beslissing kan maken voor jouw beleggingen.

Marktrisico

Marktrisico is het algemene risico wat men neemt door te investeren in financiële producten. Het betreft het risico op verliezen ten gevolge van factoren die prijzen van financiële producten beïnvloeden. In simpele taal betekent dit dat je risico hebt op verliezen omdat de markt de prijzen van financiële producten beïnvloed en dit ook wel eens negatief zou kunnen zijn.

Marktrisico is een systemisch risico. Het is inherent aan investeren in de markt. Dat betekent dat je, in tegenstelling tot sommige andere risico’s in dit lijstje, dit risico niet kunt vermijden. Je draagt immers altijd het risico dat je financiële instrumenten verlies maken.

Concentratierisico

Een belangrijke vorm van risico welke bij ETF’s voor kan komen is concentratierisico. Dit is het risico dat een investeerder draagt indien er wordt geïnvesteerd in financiële instrumenten binnen dezelfde groep, categorie, land of sector. Het risico dat men dan draagt is dat deze financiële instrumenten dezelfde tendens volgen.

Dit zou voor kunnen komen als je een groot deel van je portfolio in airline ETF’s hebt zitten. Je draagt dan het risico dat je portfolio flink daalt indien de luchtvaartindustrie het om een of andere reden het zwaar te verduren krijgt. Dit komt omdat je portfolio geconcentreerd is rondom de luchtvaartindustrie.

Concentratierisico is niet systemisch. Dat betekent dat het niet inherent is aan investeren en dus vermeden kan worden. Concentratierisico kan vermeden worden door je portfolio te diversifiëren. Je zou dus bijvoorbeeld 10% van je portfeuille in airline ETF’s kunnen steken in plaats van 80%. Het overgebleven geld kan je dan gelijkmatig verspreiden over andere ETF’s.*

*Ik raad investeren in ETF die gericht zijn op een sector af, gezien de vaak relatief hoge kosten en het onvermogen van de mens om accuraat voorspellingen te doen over de toekomst van een bepaalde sector. Dit is slechts een voorbeeld van het verminderen van concentratierisico. Lees onderaan het artikel wat mijn keuze zou zijn bij het investeren in ETF’s.

Tegenpartijrisico bij synthetische ETF’s

Wanneer je kiest tussen ETF’s en dieper kijkt naar de verschillen tussen de ETF’s, zul je zien dat sommige ETF’s gebruik maken van fysieke replicatie, waar andere ETF’s gebruik maken van synthetische replicatie. Fysieke replicatie betekent dat de fondsen onderliggend aan de ETF de financiële instrumenten waar ze het resultaat van willen spiegelen echt bezitten.

In een aandelenfonds onderliggend aan een AEX ETF betekent dit dat ze alle aandelen van de AEX kopen. Ze kopen de aandelen in de juiste verhoudingen en hebben deze te allen tijde in bezit.

Bij synthetische replicatie gaat dit iets anders. Synthetische replicatie houdt in dat het onderliggende fonds door middel van synthetische replicatie het resultaat van de index volgt. Deze synthetische replicatie gaat door middel van derivaten en complexere financiële instrumenten. Een van de manieren waarop dit zou kunnen is door middel van een unfunded swap.

Hierbij koopt een aandelenfonds onderliggend aan een AEX ETF een mandje met aandelen. Dit kunnen andere aandelen zijn dan de AEX. Vervolgens spreekt het fonds af met ABN AMRO dat ABN AMRO ze aan het eind van ieder jaar het rendement van de AEX betaalt. In ruil voor deze betaling betaalt het aandelenfonds ABN AMRO elk jaar de rendementen van het mandje aandelen wat ze hebben gekocht.

Het risico dat hierbij komt kijken is tegenpartij risico. Het zou namelijk kunnen dat ABN AMRO failliet gaat, wat ervoor zorgt dat zij de rendementen van de AEX niet meer zouden kunnen betalen. Het risico dat je tegenpartij niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen noem je tegenpartijrisico.

Synthetische replicatie is niet slechter

LET OP! Dit alles betekent niet dat fysieke replicatie beter is dan synthetische replicatie. Allereerst kan fysieke replicatie een stuk duurder zijn dan synthetische replicatie. Dit komt door de transatiekosten die komen kijken bij het aankopen van alle financiële instrumenten. Bij syntetische replicatie heb je deze kosten niet.

Daarnaast wordt door de meeste fondsen getracht om tegenpartijrisico flink te mitigeren. Zo is het mandje aandelen wat het fonds bezit bij unfunded swaps nog steeds eigendom van het fonds. Dit dient als borg. Hiernaast worden vaak meerdere tegenpartijen gebruikt om tegenpartijrisico te verminderen.

Uitlenen van aandelen

Dit risico haakt in op het vorige risico, maar het is het waard om deze nog even apart te benoemen. Sommige ETF’s met fysieke replicatie lenen de aandelen die ze bezitten uit aan financiële instellingen. Deze financiële instellingen gebruiken deze aandelen om te speculeren om koersen. Een van de toepassingen is ‘short gaan’, het speculeren om een koersdaling.

Wanneer een aandelenfonds onderliggend aan jouw AEX ETF zijn aandelen uitleent aan een financiële instelling, loopt het fonds hiermee tegenpartijrisico. Indien de financiële instelling namelijk niet in staat is om het geleende aandeel te retourneren draait het fonds voor het verlies op. Dit is een risico wat inherent is aan het uitlenen van aandelen aan speculanten.

Het uitlenen van aandelen heeft echter ook voordelen. Het levert namelijk geld op, en dit geld kan de fondsbeheerder gebruiken om de kosten van het fonds voor jou als belegger te verlagen.

Tracking error

Dit ‘risico’ speelt bij indexfondsen onderliggend aan een ETF. Wanneer je investeert in een indexfonds, is het beleggingsdoel het zo nauw mogelijk volgen van de resultaten van de index. Echter, dit beleggingsdoel wordt bijna nooit helemaal precies gehaald. Er is bijna altijd sprake van ’tracking error’.

Tracking error geeft aan in welke mate het resultaat van het indexfonds afwijkt van de onderliggende index. Deze discrepantie tussen wat de index als resultaat boekt en wat het indexfonds als resultaat boekt kan zowel negatief als positief zijn.

Liquiditeitsrisico

Het laatste risico wat we in dit artikel bespreken is liquiditeitsrisico. Indien je investeert in bekende ETF’s zal je dit risico veelal niet lopen, maar het is wel goed om je bewust te zijn van dit risico.

Liquiditeitsrisico treedt op wanneer een investering illiquide is. Dat houdt in dat het niet zoveel verhandeld wordt op de markt. Als dit zo is, is het moeilijk om je investering te verkopen en moet je hierdoor soms genoegen nemen met een andere prijs dan je zou krijgen als je markt liquide zou zijn.

Een voorbeeld van een liquide investering is een aandeel Apple Inc. Dit aandeel wordt heel erg veel verhandeld, waardoor je heel snel iemand vindt om het te komen en je een prijs krijgt die optimaal is. Een tegenpool hiervan zou een antieke auto zijn. Deze investering is vaak illiquide. Het wordt niet zoveel verhandeld en er zijn maar een beperkt aantal kopers. Dit zorgt ervoor dat je soms consessies moet doen op de prijs en je niet helemaal de optimale prijs krijgt die je zou krijgen als de markt liquide zou zijn.

Bij minder populaire ETF’s zou het kunnen zijn dat de markt wat minder liquide is dan je gewend bent, want ervoor zorgt dat je een mindere prijs krijgt voor je ETF dan je hebt ingecalculeerd. Dit is liquiditeitsrisico.

Is het veilig om in ETF’s te beleggen?

Al deze risico’s dienen je absoluut niet ervan te weerhouden om te beleggen in ETF’s. ETF’s zijn een van de, als het niet de beste manier is om te beleggen voor de lange termijn.

Mijn aanrader zou zijn om te beleggen in een marktgewogen, wereldwijd gespreid indexfonds door middel van een ETF. Een voorbeeld van zo’n ETF zou VWRL zijn. Dit is een uitstekende keuze voor het beleggen op de lange termijn. Het is een fonds wat in aandelen over de hele wereld belegt, waardoor met de markt mee beweegt en je op de lange termijn altijd rendement maakt.

Wil je in zijn algemeen wat meer weten over beleggen en hoe je kunt beginnen met beleggen? Lees snel verder over hoe jij kunt beginnen met beleggen.