Beleggen in aandelen is risicovol. Dit is ook nodig, want zonder risico is er geen rendement. Rendement is namelijk de beloning voor het nemen van risico. Van alle beleggingsinstrumenten behoren aandelen tot een van de meest risicovolle investeringsklasses. De meest belangrijke risico’s van aandelen zijn:
- Marktrisico
- Bedrijfsrisico
- Beleidsrisico
- Renterisico
- Valutarisico
- Liquiditeitsrisico
In dit artikel gaan we al deze vormen van risico verkennen en toelichten. Hierdoor heb jij een idee wat voor risico’s er komen kijken bij het investeren in aandelen.
Hou hierbij wel in ogenschouw dat risico niet iets om je af te schrikken van het investeren in aandelen. Investeren is het ruilen van een gecalculeerd genomen risico voor rendement. Aan het eind van dit artikel zal ik je wijzen naar een aantal relevante artikelen hoe je kunt investeren terwijl je de risico’s beheersbaar houdt.
Marktrisico
Marktrisico, ook wel systeemrisico genoemd, is het risico van de markt waar het bedrijf onderliggend aan jouw aandeel zich in bevindt in zijn geheel met zich mee draagt. Het zou namelijk kunnen dat de markt waar jouw bedrijf in zit niet meer zo winstgevend is als vroeger, vervangen wordt door een andere markt of om andere redenen minder goed presteert dan voorheen.
Om dit beter te begrijpen kijken we naar een voorbeeld.
Jouw bedrijf dat onderliggend is aan je aandeel kan bijvoorbeeld investeren in flexibele detachering van vrachtwagencauffeurs. Hiermee biedt jouw bedrijf een dienst aan in de markt voor (flexibele) vrachtwagenchauffeurs. In deze markt zijn misschien nog wel 100 andere bedrijven die ook flexibele arbeidskrachten voor op de vrachtwagen aanbieden. Deze bedrijven samen vormen de (flexibele) vrachtwagenchauffersmarkt.
Stel je nu voor dat er een nieuwe uitvinder is: Elon Musk. Musk met zijn bedrijf, Tesla, maakt een nieuw product waardoor vrachtwagenchauffeurs helemaal niet meer nodig zijn: De zelfrijdende vrachtwagen. Als gevolg van deze uitvinding worden vrachtwagenchauffeurs minder gewild. Hierdoor gaat er minder geld en winst om in de markt voor (flexibele) vrachtwagenchauffeurs.
Het risico dat zo iets gebeurt noemen we marktrisico. Het is het risico dat je draagt omdat een bedrijf zich in een bepaalde markt bevindt en dat die markt minder winstgevend kan worden of zelfs kan verdwijnen.
Belangrijk om te onthouden is dat je dit risico niet kan vermijden. Het maakt niet uit welk bedrijf je kiest in die markt. Of je nu de aandelen van een concurrent koopt of je huidige aandelen houdt, als je in die markt wil investeren zal je het marktrisico moeten dragen.
Bedrijfsrisico
Dit risico is een van de risico’s van aandelen en is het risico dat het onderliggende bedrijf van het aandeel waar jij in investeert failliet gaat, slechte resultaten boekt of niet groeit.
Ik denk dat dit het risico is wat het meest tot de verbeelding spreekt en het meest bekend is. Als je in een aandeel investeert investeer je in een bedrijf. Dat bedrijf kan failliet gaan, slechte resultaten boeken of niet groeien. Dit zijn allemaal zaken die je liever niet tot uiting ziet komen, maar wel kunnen gebeuren als je investeert in een bedrijf.
Het risico dat het bedrijf waar je in investeert niet presteert zoals je verwacht of gehoopt had, noemen we bedrijfsrisico.
Beleidsrisico
Wanneer je investeert in een bedrijf, is dat bedrijf gevestigd in een bepaalde plaats. Daar dient het zich te houden aan de lokale wetgeving en beleid. Wetgeving en beleid is onderhevig aan veranderingen en kan grote invloed hebben op het bedrijf waar jij in geinvesteerd hebt. Het kan er voor zorgen dat jouw bedrijf minder winst maakt of zelfs failliet gaat.
Zo kan het bijvoorbeeld voorkomen dat je investeert in een bedrijf wat specifieke chemicaliën produceert voor industrieel gebruik. Tot nu liep alles lekker, maar opeens besluit de lokale regering van het land waar jouw bedrijf gevestigd is de wet te veranderen. Vanaf nu is het verboden om die specifieke chemicaliën voor industrieel gebruik te verkopen.
Hierdoor heeft jouw bedrijf van de een op de andere dag geen afzetmarkt meer en gaat het bedrijf bijna failliet. De koers van het aandeel daalt met 90%
Het risico dat wetgeving en beleid invloed kunnen hebben op jouw bedrijf noemen we beleidsrisico.
Renterisico
Tegenwoordig leven we in een monetair systeem waarbij de centrale banken de rentestanden beïnvloed kunnen beïnvloeden om de economie te beheersen. De rentes kunnen verlaagd worden om de economie te stimuleren, en de rentes kunnen verhoogd worden om de economie af te remmen.
Ook aandelenprijzen en onderliggende bedrijven worden beïnvloed door deze renteveranderingen. Veelal stijgt de aandelenprijs als de rente verlaagd wordt en daalt de aandelenprijs als de rente verhoogd wordt. Dit komt omdat er meer investeringen gedaan kunnen worden bij een verlaging van de rente wat vraag stimuleert. Het inverse gebeurt als de rente verhoogd wordt.
Door te beleggen in aandelen ben je onderhevig aan dit renterisico.
Valutarisico
Dit risico is niet altijd van toepassing, maar in onze tegenwoordig globale wereld ben je hoogstwaarschijnlijk ofwel direct ofwel indirect wel blootgesteld aan dit risico.
Valutarisico betreft het risico op koersveranderingen tussen valuta’s tijdens het investeren. Je kunt op twee manieren blootgesteld worden aan dit risico.
- Direct.
Wanneer je investeert in een bedrijf dat genoteerd staat aan de NYSE, zullen de aandelen van dit bedrijf genoteerd staan in USD. Als je deze aandelen koopt worden jouw euro’s omgezet in dollars, en als je ze verkoopt worden ze weer omgezet in euro’s.
Als de dollar in de tussentijd 50% minder waard is geworden, verlies jij dus sowieso al 50%. - Indirect.
Wanneer je investeert in een bedrijf wat in euro’s is genoteerd, kun je alsnog valutarisico dragen als het bedrijf producten koopt of verkoopt in andere valuta’s. Als het bedrijf waar jij in hebt geïnvesteerd 40% van hun omzet en winst in USD maakt en die de dollar verliest 50% van zijn waarde verliest het bedrijf een groot gedeelte van hun winst in euro’s.
In onze tegenwoordige wereld ben jij hoogstwaarschijnlijk indirect of direct blootgesteld aan het risico dat valuta’s hun waarde kunnen verliezen. Het risico dat je hiermee draagt heet valutarisico.
Liquiditeitsrisico
Dit is een minder voorkomende risico. Liquiditeitsrisico treedt op wanneer de aandelen waar je investeert niet liquide zijn. Het is soms namelijk niet mogelijk is om een koper te vinden voor jouw aandelen als je ze te koop zou willen aanbieden.
Om dit beter te illustreren kijken we naar een voorbeeld.
Stel je voor dat je aandeel van een B.V. van je vriend hebt gekocht voor €1.000. Dit aandeel is na een jaar €1.500 waard geworden omdat het bedrijf van je vriend gegroeid is en hierom wil je het aandeel verkopen. Nu besef je je echter dat dit nog een flinke klus zal worden. Waar vind je iemand die jouw aandeel wil kopen?
Na wekenlang zoeken kan je nog steeds niemand vinden die het wil kopen en hierom moet je de prijs van het aandeel verlagen of het aandeel vasthouden.
Het risico op het moeten verlagen van de aandeelprijs of het verplicht moeten vasthouden van het aandeel is vooral van toepassing bij niet beursgenoteerde bedrijven en komt niet zo heel vaak voor. Als dit risico zich voordoet noemen we het liquiditeitsrisico.
Waarom risico’s nemen niet erg is
Zoals ik ook al in de inleiding aangaf is risico nemen niet iets wat je af moet schrikken. Een beheersbaar risico nemen in ruil voor rendement is in feit waar beleggen om draait.
Dit artikel is dan ook niet om je af te schrikken of om aan te geven dat beleggen gevaarlijk is door de risico’s van aandelen vast. Het is echter wel belangrijk om je bewust te zijn van de verschillende risico’s die gepaard gaan met investeren in aandelen. Wanneer je je bewust bent van deze risico’s kun je je beter voorbereiden en bewustere keuzes maken als het gaat om het investeren. Ben je helemaal klaar om te investeren, lees dan deze volledige handleiding over hoe je het beste kunt investeren.
Wil je meer weten over de risico? Kijk dan naar mijn artikel over alle risico’s die aan beleggen in ETF’s vast zitten.
